هیپنوتیزم شرایط طبیعی مغز
قبل از شروع کلام اجازه میخواهم بگویم که تمام هیپنوتیزمها یک خود هیپنوتیزم هستند. البته این یک ایده جدید و نوینی نیست و سالها قبل توسط دکتر میلتون اریکسون (Milton Ericson) پایهریز هیپنوتیزم جدید عنوان گردیده است. مبناء این کلام این است که تا زمانی که فرد خودش پذیرای کلام القایی و القائات حالت ترنس از جانب هیپنوتیزور نباشد هیپنوتیزمی رخ نمیدهد. در واقع فرد با تعبیر کلام هیپنوتیزمکننده و پذیرش آن برای خودش فرآیند روانی- فیزولوژیکی آن را طی کرده به حالت هیپنوتیزمی فرو میرود. به عبارتی خود فرد مهمترین کلید موفقیت برای هیپنوتیزم شدن در جلسه هیپنوتیزمی است. در برنامههای خود- هیپنوتیزم فرد میآموزد که خودش را بدون نیاز به وجود کس دیگری هیپنوتیزم نموه و امواج مغزی مختلفی را در خود ایجاد نماید. در واقع خودش هم هیپنوتیزمکننده و هم هیپنوتیزمشونده است. هیپنوتیزم یک حالت طبیعی است که با تغییر امواج مغز (Brain wave) صورت میپذیرد. این امواج مغزی امواج آلفا (Alpha) و تتا (Theta) هستند. در جدول زیر انواع امواج مغزی و حالات و برخی از تواناییهای مربوط به این امواج را معرفی مینماییم. همان گونه که ملاحظه میگردد دامنه حالات هیپنوتیکی از امواج آلفا آغاز و تا امواج دلتا میتواند ادامه یابد. هیپنوتیزم عرصه سبک در امواج آلفا و عرصه متوسط و سنگین در امواج تتا و دلتا اتفاق میافتد.
در واقع هیپنوتیزم شرایط طبیعی مغز در امواج خاص است. زمانی که امواج مغز در شرایط خاصی قرار گیرد حالات هیپنوتیکی رخ میدهد.
نوع موج دامنه فرکانس (هرتز) تواناییهای ذهنی
دلتا ( Delta ) 1/0 تا 3 خواب عمیق، خواب شفاف، افزایش عملکرد سیستم ایمنی، هیپنوتیزم
تتا ( Theta ) 3 تا 8 آرامش عمیق، مدیتیشن، افزایش تمرکز حافظهای، خلاقیت، رویابینی شفاف، هیپنوتیزم، حالات هیپنوگوجیک
آلفا ( Alpha ) 8 تا 12 آرامش ملایم، آموزش برتر، تفکرات مثبت، هیپنوتیزم، مدیتیشن
بتای پایین ( Low Beta ) 12 تا 15 آرامش متمرکز، افزایش تواناییهای توجه
بتای متوسط
( Midrange Beta ) 15 تا 18 افزایش و تواناییهای ذهنی، تمرکز هشیاری، IQ
بتای بالا ( High Beta ) بیش از 18 کاملا بیدار، حالات نرمال هشیاری، استرس و اضطراب
گاما ( Gama ) بیش از 40 در ارتباط با اطلاعات، اشتغال فرآیند مهارتی غنی
با توجه به جدول فوق به مطلب مهمی پی میبریم و آن اینکه در بتای پایین ( Low Beta ) تواناییهای توجه افزایش مییابد و فرد قادر به توجه بیشتر (که عامل بسیار مهمی در ادراک یادگیری است) میگردد.
این توانایی توجه در امواج آلفا ( Alpha ) بیشتر و در امواج تتا ( Theta ) به اوج خود میرسد. با توجه به این واقعیت میتوان از هیپنوتیزم برای آموزش برتر یا آموزش با توجه و ادراک قویتر و حافظهای نیرومندتر بهرهمند شد و نتیجه آموزش را تا چند برابر افزایش داد.
چرا در امواج آلفا و تتای ذهنی آموزش سریعتر و بهتر صورت میگیرد؟
• در این حالات فرد از تنشها، انقباضات و استرسهای جسمانی و روانی به دور است.
• دارای آرامش و نوعی سکوت و سکون درونی و متمرکز است.
• دارای توجه و تمرکز بیشتری است.
• دارای حضور ذهنی و حافظهای نیرومندتر است.
• به نوعی دستیابی اش به ضمیر نیمه آگاه سریعتر و بیشتر صورت میگیرد.
• دارای قدرت تصویرسازی قویتری است.
• انرژی روانی بیشتری برای آموزش دارد.
کاربرد این روش
از این روش میتوان در زمینههای فوقالعاده متنوع بهره گرفت. از جمله زمینههای متداول میتوان موارد زیر را نام برد:
• برنامهریزیهای مدیریتی و کاری که به دقت، سکوت و آرامش نیاز دارد.
• تعمق در حل یک مسئله پیچیده.
• مرور درسها و یا مرور کارهای انجام شده در گذشته، یادآوری خاطرات.
• آموزش شیوههای جدید زندگی.
• آموزش زبانهای خارجی، بخصوص مکالمه در مدت کوتاه.
• آموزش درسهای اعتماد به نفس و ابراز وجود.
• آموزش ارتباطات موثر.
• هنرهای تجسمی و برنامهریزیهای گرافیکی و سایر مهارتهای ذهنی.
• ایجاد آرامش و تمرکز برتر.
• درمانهای مختلف روانپزشکی منجمله حساسیتزداییها، شناخت درمانیها و جرات آموزی.
• فائق آمدن بر عادات مضر و ناپسند.
• فائق آمدن بر دردها و کنترل شرایط بدنی.
• فهم و شناخت برخی از تجربیات مرتبط با ادراکات فراحسی.
یک تمرین عملی و ساده در درک بهتر این روش:
1- در محلی ساکت قرار گیرید.
2- میتوانید به شکل نشسته یا خوابیده قرار بگیرید.
3- در وضعیت نشسته روی زمین با کمر صاف و کشیده قرار گیرید و اگر این طرز نشستن برای شما دشوار است روی یک صندلی تکیهدار و یا پشت به دیوار بنشینید. در هر صورت سعی نمایید که کمر شما صاف و کشیده باشد.
4- به آرامی پلکها را روی هم گذاشته به روند عادی تنفس خود توجه داشته باشید.
5- به تدریج در سه دقیقه به عضلات و سپس تنفس خود آرامش دهید. اجازه دهید تنفس آرام، راحت و شکمی باشد.
6- به تدریج به تنفسهای خود عمق ببخشید (دمهای عمیقتر و بازدمهای بلندتر). همچنان با دقت و تمرکز فرآیند تنفسها را دنبال نمایید و آنها را برای حدود پنج دقیقه ادامه دهید.
7- در طول تمرین سعی نمایید ساکن و بیحرکت باقی بمانید.
8- حالا به کارها مختلفی که میخواهید در طول روزهای متمادی انجام دهید فکر کنید. به جنبههای مختلف آن بپردازید و سپس برای انجام دادن آنها در ساعات و اوقات مختلف برنامهریزی نمایید. با انجام دادن این کار متوجه وسعت نگاه و حضور ذهن و تمرکز برتر خود میگردید. با تکرار این روند ذهن شما قویتر و بهتر عمل خواهد کرد.